De geschiedenis van de Herdenking op 15 Augustus in de stad Zwolle

Voorwoord.
Naast Bevrijdingsdag op 5 mei kennen wij in Nederland ook nog 2 belangrijke herdenkingsdagen.
1. De herdenking op 4 mei. Het einde van WO II voor Nederland.
2. De herdenking op 15 augustus, de dag waarop in 1945 een officieel einde kwam aan de Tweede Wereld oorlog voor het gehele Koninkrijk der Nederlanden door de capitulatie van Japan. Het einde van WO II in ons voormalig Nederlands Indië. In Nederlands Indië was na 15 augustus 1945 echter nog geen sprake van een bevrijding, omdat de Indonesische revolutie op 17 augustus 1945 begon met een volksopstand van de autochtone bewoners van onze voormalige kolonie.
Deze volksopstand noemt men de “Bersiap” en duurde tot eind 1945 / begin 1946. Het was de opmaat van de Indonesische revolutie. Direct na de oorlog was er namelijk nog geen Nederlands bestuurlijk en militair gezag aanwezig in ons voormalig Koningrijksdeel en was er sprake van een gezagsvacuüm.
In deze periode werden vele duizenden Nederlanders, andere Europeanen en Chinezen op een zeer afschuwelijke manier omgebracht. Er werd gemoord, geroofd, geplunderd en vrouwen op brute wijze verkracht. Pas in januari 1946 konden Nederlandse militairen worden ingezet om Orde en Vrede te brengen. Ook roversbendes maakten gebruik van de chaotische situatie De revolutie duurde tot 29 december 1949 en wordt tegenwoordig ook wel de “Dekolonisatie Oorlog” genoemd.
Op 29 december1949 vond in Amsterdam de officiële overdracht plaats van Nederlands Indië aan de nieuwe Republiek Indonesië met uitzondering van West Nieuw Guinea (West Papua).
Dit laatste Koninkrijksdeel in Azië werd echter ook direct door de Republiek Indonesië opgeëist, waardoor er wederom gewapende conflicten plaatsvonden. Op 15 augustus 1962 werd Nieuw Guinea aan de Verenigde Naties overgedragen en later aan de Republiek Indonesië.

De 15 augustus herdenking in Zwolle.
Op 15 augustus 1991 werd bij het algemeen oorlogsmonument in het Ter Pelkwijkpark in het centrum van Zwolle voor de eerste maal een Indië-herdenking gehouden.
Een herdenking ter nagedachtenis aan alle Nederlandse burgers en militairen, die in ons voormalig Nederlands Indië en Nieuw Guinea zijn omgekomen als gevolg van oorlog, bezetting, gevangenschap en terreur.
Een herdenking voor alle Nederlandse onderdanen, die de dood vonden tijdens WO II in Indië en de rest van Oost Azië (1941-1945), tijdens de Indonesische revolutie cq de Dekolonisatie oorlog (1945-1949) en de militaire conflicten om Nederlands Nieuw Guinea (1949-1962).
Vanaf 15 augustus 2002 worden de herdenkingen bij het eigen “Indië- en Nieuw Guinea-monument 1941-1962” in Park Eekhout gehouden.
Waarom is de periode 1941 – 1962 vermeld op het monument?

Omdat op 8 december 1941 de Nederlandse regering (in ballingschap) Japan de oorlog verklaarde n.a.v. de aanval op de Amerikaanse marinebasis Pearl Harbour op Hawaï op 7 december 1941 en er op 15 augstus1962 een einde kwam aan een Nederlands koloniaal bewind in Azië.

Waarom de herdenking op 15 Augustus? Twee belangrijke data.
15 augustus1945 markeert het officiële einde van WO II voor het gehele Koninkrijk der Nederlanden door de capitulatie van het Keizerrijk Japan. Op 15 augustus 1962 werd in het gebouw van de Verenigde Naties te New York een akkoordverklaring ondertekend door het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Indonesië over de nieuwe status van Nieuw Guinea, thans West Papua. Het Indië en Nieuw Guinea monument 1941-1962 in Zwolle.
Het monument in park Eekhout kon alleen worden gerealiseerd als het een algemeen karakter zou krijgen. Een monument voor alle omgekomen burgers en militairen.
Uit respect voor de 15 Zwolse militairen die in de periode 1945-1949 in Indië omkwamen, werd een plaquette met hun namen, inclusief geboorte- en overlijdensdata, geplaatst.
Het monument werd in opdracht van de “Stichting Indië Monument Zwolle” opgericht en op15 augustus 2002 onthult en in gebruik genomen. De “Stichting Indië Monument Zwolle” werd eind 2002 opgeheven en het monument werd voor het beheer en het onderhoud ervan overgedragen aan de gemeente Zwolle.
Organisatie van de herdenking op15 Augustus in Zwolle. Net als de Nationale 4 mei herdenking bij het oorlogsmonument in het Ter Pelkwijkpark wordt ook de herdenking op 15 augustus georganiseerd door de gemeente Zwolle.
Een “Commissie Herdenking 15 Augustus Zwolle” van de gemeente Zwolle is belast met de voorbereiding en de uitvoering .
Deze commissie is een representatieve vertegenwoordiging van alle oorlogsslachtoffers van zowel burgers en militairen, t.w. de Indisch Nederlandse-, de Molukse-, de Papua-, de Joodse gemeenschap en de Zwolse Oorlogsveteranen.. De identiteitsgroepen. De Parkschool aan de Westerlaan heeft het monument in park Eekhout geadopteerd en werkt ook mee aan de jaarlijkse herdenking op 15 augustus.
Zie afbeeldingen herdenking 2019.
Naschrift.
Ons voormalig Nederlands Indië, thans Republiek Indonesië, is bijna net zo groot als het Europees continent.

Oproep deelname detachement op 4&5 mei

Beste veteraan,

4 mei (dodenherdenking) en 5 mei (Bevrijdingsfestival Overijssel) ondersteunen wij als Vereniging Veteranen Zwolle met een erewacht.
Onze leden zijn hierover al geïnformeerd.
Maar ook niet leden zijn welkom, zie voor meer info op onze website Agenda

 

Voor eventuele vragen, info@veteranenzwolle.nl.

Lichtje bij Zwolse monumenten

 

 

 

Jef (oud bestuurslid) heeft op kerstavond bij alle monumenten waar wij jaarlijks met onze VVZ veteranen de herdenkingen van de basisscholen ondersteunen een waxinelichtje geplaatst om de omgekomen burgers en militairen, die daarbij worden herdacht met kerst toch in het eeuwig licht te zetten. Dit als zijn “laatste” bijdrage als bestuurslid “herdenkingen” van onze Vereniging Veteranen Zwolle. Het zijn de monumenten van Eikenlaan, Haersterveerweg, Meppelerweg, Indisch monument in Park Eekhout, Pilotenlaan en het Engelse werk. Bij het Ter Pelkwijkpark was het niet nodig aangezien daar elke avond meerdere spots op gericht staan.  Jef namens ons allen, hartelijk dank!

Veteranen en scholieren herdenken slachtoffers WO II

In de maand oktober hebben er weer 2 herdenkingen plaatsgevonden ter nagedachtenis van oorlogsslachtoffers. Allereerst op dinsdag 3 oktober bij het monument op het Engelse werk en op vrijdag 13 oktober bij het monument aan de Haersterveerweg (voormalig schietbaan Berkum).

Engelse werk 2017Het monument op het Engelse werk markeert de plaats, waar op 3 oktober 1944 zes Zwolse joden in de leeftijd van 22 tot 44 jaar door de Duitsers zijn geëxecuteerd als vergelding voor een verzetsdaad.  SBO de Brug heeft het monument geadopteerd en directeur Egbert Kloppenburg  verzorgt elk jaar met groep 8 de herdenking bij dit monument.

Ook dit maal namen een tiental veteranen deel aan deze herdenking, waar wethouder René de Heer namens de gemeente een bloemstuk bij het monument legde. Inspirerend waren ook de gedichten, die een aantal kinderen bij het monument voordroegen. Ook na de herdenking tijdens de bijeenkomst op school stelden de scholieren veel vragen aan de veteranen over hun ervaringen in oorlogs- en missiegebieden, waarbij Marc Jendrekzyk veel belangstelling ondervond vanwege zijn fotoboek over zijn missie in Srebrenica. Na de ceremonie, welke werd gefilmd door RTV Focus Zwolle werd ook Henk Scholte geïnterviewd over het nut van herdenken. Zie link: http://www.rtvfocuszwolle.nl/herdenking-oorlogsmonument-engelse-werk/

Het monument op Haersterveerweg ter hoogte van de voormalige schietbaan in Berkum markeert de plaats, waar 73 jaar Haersterveerweg 2017-2geleden zeven Zwollenaren als vergelding voor verzetsdaden in Zwolle werden gefusilleerd. Het monument dat in 1987 is geadopteerd door

CBS de Duyvencamp, waar de onderwijzer van groep 7/8, Anton Klunder de herdenking organiseert en leidt en waaraan ook de leerlingen van groep 8 van OBS de Campherbeek deelnamen. Ondanks het verkeerslawaai van de A 28, droegen leerlingen van beide scholen eigen gedichten voor en legden bloemen bij het monument. Namens de gemeente legde wethouder Michiel van Willigen bloemen bij het monument en hield hij nog een mooie en inspirerende toespraak. Ook aan deze herdenking namen zeven veteranen deel, welke na de herdenking werden uitgenodigd voor een nazit met de kinderen om over hun ervaringen te vertellen. En dan blijkt steeds weer hoezeer kinderen bezig zijn met het door vragen te stellen aan veteranen zich een beeld te vormen van hoe onderdrukking en oorlogsgeweld voelt. Het was te merken dat de lezing van Herman Repping in het kader van “veteraan voor de klas” twee weken eerder een behoorlijk indruk had achtergelaten bij de scholieren, gezien hun vragen en opmerkingen.

Kortom dank zij de heren Egbert Kloppenburg (SBO de Brug) en Anton Klunder (CBS de Duyvencamp) en Mevr. Esther Doornbosch namens de gemeente Zwolle vormden deze herdenkingen weer twee mooie gelegenheden, waarbij we als veteranen (de betekenis van) de herdenkingen bij de jeugd levend kunnen houden.

Ruim honderdvijftig Zwollenaren en veteranen bij herdenking slachtoffers Oost-Azië

Herdenking Park Eekhout 2017 (2)(Tekst overgenomen van rtvoost) Ongeveer honderdvijftig belangstellenden waren op maandagavond 15 augustus 2017 in Zwolle aanwezig bij de herdenking van de militairen en burgers die omkwamen in Oost-Azië in de periode tussen 1941 en 1962.

De herdenking vindt jaarlijks plaats bij het Indië- en Nieuw-Guinea monument in Park Eekhout. Burgemeester Henk Jan Meijer vanHerdenking Park Eekhout 2017 (4) Zwolle en loco-commissaris van de Koning Bert Boerman hebben namens de gemeentelijke en provinciale overheid een krans bij het monument gelegd. Ook werden er kransen bijgezet door de Veteranen en Oud-militairen en leerlingen van de Parkschool in Zwolle, die het monument als school geadopteerd hebben.

‘Oorlog is van alle tijden’

Herdenking Park Eekhout 2017 (3)Bij de herdenking stond burgemeester Henk Jan Meijer stil bij het belang van herdenken. “Ik vrees dat zolang wij niet leren van de geschiedenis er altijd oorlogen blijven bestaan. Oorlog is van alle tijden en het dagelijkse nieuws stemt mij wat dat betreft op dit moment niet optimistisch”, aldus Meijer in zijn toespraak.Herdenking Park Eekhout 2017 (1)
Ook een indrukwekkende lezing door de Molukse schrijfster Sylvia Pessirero.

Op pagina rtvoost is er een radioverslag te vinden van deze herdenking, zie link